موسیقی درمانی در ترکمن صحرا (پرخوانی) منصور مرادی*

چکیده مقاله با بیان مختصری از تاریخچه موسیقی درمانی و تعریف و توصیف آن به شرح روش شناسی پژوهش و چگونگی استفاده از موسیقی در درمان بیماری‌ها می‌پردازد . در این بحث جنبه‌های عام و خاص تأثیر گذاری موسیقی در حواس انسان در سه سطح بررسی می‌شود. اول غالب بودن عواطف و حواس، دوم حضور عواطف و حواس و سوم آگاهی برتر که حاوی جنبه‌های بسیار قوی از روان درمانی می‌باشد . در ادامه به حوزه‌های رایج موسیقی درمانی در نواحی ایران شامل آیین‌هایی با پیشینه‌ فرهنگ آفریقایی، آیین‌های متاثر از فرهنگ آسیای میانه (شامانیسم) و آیین‌های با منشاء ایرانی پرداخته می‌شود. در قسمت اصلی مقاله مطالعه میدانی پرخوانی در ترکمن صحرا مورد بررسی قرار می‌گیرد که با ذکر سابقه تاریخی و روایت‌های مختلف این مراسم آیینی در منابع مختلف به بررسی مردم شناختی این آیین در میان ترکمن‌ها و مشخصاً به تحقیق در مورد اجرای آیین پرخوانی توسط رجب پرخوان به عنوان آخرین بازمانده آن می‌پردازد . با شناخت و توصیف جزء به جزء مراحل پرخوانی، ابزار و آلات، مراجعه کنندگان و شیوه‌های اجرا در مراحل مختلف به بیان شناخت و کارکرد‌های موسیقی در این آیین می‌پردازیم . برای تعیین این کارکرد‌ها مطالعات میدانی ژرفانگر با روش‌های خاص خود از قبیل حضور مستقیم در زمین تحقیق، مشاهده  همراه با مشارکت، مصاحبه به همراه مطالعات کتابخانه‌ای و بهره جستن از نظریه کارکردگرایی (Fonctionalism) اساس کار پژوهش را تشکیل می‌دهند .